1.1 WAAROM EEN NOTA OMGEVINGSKWALITEIT?

In de afgelopen jaren is een trend waar te nemen naar een grotere vrijheid bij het realiseren van bouwplannen. De Tweede Kamer heeft deze grotere vrijheid bevorderd. De meeste bouwaanvragen, die niet zichtbaar zijn vanaf de openbare weg, zijn inmiddels vergunningsvrij. Hierbij hoort het uitbouwen van de keuken, het plaatsen van een dakkapel op het achterdakvlak of het bouwen van een schuur in de tuin.

De gemeente mag welstandseisen stellen als de gemeenteraad een welstandsnota heeft vastgesteld. De vorige nota dateert van 2007. De gewijzigde wetgeving en opvattingen over welstandstoezicht, gaven het gemeentebestuur aanleiding deze nota te actualiseren. In de vernieuwde Welstandsnota heeft de gemeente het kader voor de welstandstoetsing vastgesteld. De vernieuwde nota heet voortaan ‘nota Omgevingskwaliteit’.

Deze nota Omgevingskwaliteit, in combinatie met de toegang via het internet, maakt het mogelijk om bij aanvang van het ontwikkelen van het bouwplan rekening te houden met de toets aan de welstandscriteria. In deze nota staan de criteria voor het uiterlijk en de plaatsing van bouwwerken. Een bouwplan voldoet aan ‘redelijke eisen van welstand’ als het past binnen deze criteria. Voor alle partijen is op deze manier duidelijk gemaakt aan welke criteria het uiterlijk van een bouwwerk moet voldoen. Bouwplannen die wel grenzen aan, of zichtbaar zijn vanaf het openbaar gebied kunnen op deze wijze vooraf getoetst worden. Valt het bouwplan binnen de welstandsregels van een bepaald deelgebied, dan kan het bijhorende bouwplan eenvoudig getoetst worden aan welstandscriteria.

De regels en de criteria zijn ontleend aan de bestaande situatie. Als bouwplannen passen bij de bestaande situatie, dan zullen buren of andere belanghebbenden niet zo snel aanleiding zien tegen het bouwplan te zijn. Het belang van de buren (er zijn minstens twee keer zoveel buren als inwoners!) is een belangrijk argument voor het toepassen van de regels in deze nota. De regels uit deze nota Omgevingskwaliteit zijn tevens ontleend aan gesprekken met belanghebbenden uit de deelgebieden. Op vier participatiebijeenkomsten is met de inwoners gesproken en gediscussieerd over de vragen welke bebouwing karakteristiek is voor Ermelo en welke gebieden een bijzondere kwaliteit uitstralen. De uitkomsten zijn vertaald in deze nota en gebruikt bij het opstellen van het nieuwe welstandsbeleid van de gemeente. In bepaalde gevallen heeft dit geleid tot het hanteren van strengere criteria, omdat op de participatiebijeenkomsten nadrukkelijk is gewezen op de noodzaak bepaalde waarden in de gemeente te beschermen. Bijvoorbeeld het beschermen van karakteristieke linten. Daarmee zijn de regels uit de nota niet alleen van de gemeente, maar ook van de buurt zelf. Voor recreatieterreinen is juist afgesproken geen welstandscriteria vast te stellen. Deze terreinen zijn dermate specifiek en wisselen onderling sterk van karakter dat geen eenduidig welstandsbeleid vast te leggen is. Deze gebieden zijn welstandsvrij.