Nota Omgevingskwaliteit

Bijlage 2 Begrippenlijst

Aanbouw

Een toevoeging van één bouwlaag aan de gevel van een gebouw, die toegankelijk is vanaf het straatniveau (grondgebonden).

Achterkant

Dit zijn de gevels van het gebouw die vrijwel niet zichtbaar zijn en/of niet aan de weg of aan een ander openbaar toegankelijk gebied gelegen zijn.

Asymmetrische kap

Zadeldak met twee ongelijke dakvlakken.

Authentiek

Overeenstemmend met het oorspronkelijke, origineel, eigen kenmerken dragend, oorspronkelijk.

Bijgebouwen

Gebouwen van één bouwlaag, eventueel met een kap, die een zelfstandige positie innemen op de kavel en ondergeschikt zijn aan het hoofdgebouw. Meestal is dit gebouw bedoeld als schuur, tuinhuis of garage.

Boeiboord

Opstaande kant van een dakgoot. Vaak wordt hiermee de buitenste plank of plaat van de houten lijst van de dakgoot bedoeld.

Borstwering

Een beschermende muur tot aan borsthoogte. Veelal het muurgedeelte onder een raamkozijn.

Bouwblok

Een geheel van geschakelde bebouwing.

Bouwwerk

Elke constructie van enige omvang met hout, steen, metaal of ander materiaal, die op de plaats van bestemming hetzij direcht hetzij indirect met de grond verbonden is, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond, bedoeld om ter plaatse te functioneren.

Dakkapel

Een uitbouw met één of meer ramen in een schuin dak.

Dakopbouw

Over het algemeen een ruimte, kamer of verdieping die op het dak wordt gebouwd. Dit kan echter ook een ander 'object' zijn zoals een torentje of liftkamer.

Dakvlak

Een (hellend) vlak in een dak samen met andere vlakken bepalend voor de dakvorm.

Damwand

Grond- en/of waterkerende constructie.

Damwandprofiel

Metalen beplatingsmateriaal met een damwandprofilering.

Detaillering

Uitwerking, weergave van de verschillende onderdelen c.q. aansluitingen.

Erfafscheiding

Een bouwwerk, bedoeld om een erf af te bakenen van een buurerf of van een openbare ruimte. Daarbij gaat het om tuinmuren, hekwerken en schuttingen. Een erf kan ook worden afgescheiden zonder een bouwwerk, bijvoorbeeld door hagen of heggen.

Ensemble

Architectonische en stedenbouwkundig geheel.

Exces

Een bouwwerk dat verder gaat dan de bedoeling is; buitensporig in het uiterlijk die ook voor niet-deskundigen evident is en die afbreuk doet aan de ruimtelijke kwaliteit van een gebied. Een exces kan betrekking hebben op:

• het visueel of fysiek afsluiten van een bouwwerk van zijn omgeving;
• ernstig verval van bouwwerken;
• het ontkennen of vernietigen van architectonische bijzonderheden bij aanpassing van een bouwwerk;
• armoedig materiaalgebruik;
• toepassing van felle en (sterk) contrasterende kleuren;
• te opdringerige reclames en
• een te grove inbreuk op wat in de omgeving gebruikelijk is (zie daarvoor de gebiedsgerichte welstandscriteria).

Geleding

Verticaal op elkaar volgende delen van het gebouw, of een onderdeel daarvan. Vaak gescheiden door horizontale lijsten of inspringingen.

Gesloten karakter

Dicht, ondoorzichtig materiaal, zoals schuttingen of gemetselde muren e.d.

Gevel

Verticaal scheidingsvlak van een gebouw tussen buiten en binnen.

Gevelwijzigingen

Aanpassingen in het uiterlijk van de gevel, zoals het veranderen of verplaatsen van een kozijn, kozijninvulling, deur, luik of gevelpaneel.

Goothoogte

De maat van de gevel, gemeten van het maaiveld tot en met de dakgoot.

Hoofdgebouw

Een gebouw, dat op een bouwperceel door zijn constructie of afmetingen als belangrijkste bouwwerk valt aan te merken.

Inlooppoort

Het bouwwerk, meestal deel uitmakende van de erfafscheiding van het voor- en/of zijerf, of aansluitend op de toegangspoort. Een inlooppoort bestaat veelal uit een smalle en enkel draaiend hekwerk dat zich door vormgeving, materialisering onderscheidt van de erfafscheidingsconstructie en toegangspoort. Een inlooppoort is bedoeld om een pad van of naar de toegang van de woning af te kunnen sluiten.

Kap

Samenstel van houten, ijzeren of betonnen onderdelen dat de dakbedekking draagt.

Landschappelijke waarde

De aan een gebied toegekende waarde, gekenmerkt door het waarneembare deel van het aardoppervlak, dat wordt bepaald door de onderlinge samenhang en beïnvloeding van (niet-levende en levende) natuur.

Lijst

Een meestal versierde en geprofileerde rand als bekroning van de bovenzijde van een gevel. Kroonlijst. Gootlijst.

Luifel

Afdak buiten tegen de muur van een gebouw aangebracht en verder niet ondersteund, meestal boven een deur, raampartij of gehele pui.

Maaiveld

Bovenzijde van het terrein dat een bouwwerk omgeeft, de grens tussen grond en lucht, de gemiddelde hoogte van het terrein, grenzend aan gevels.

Mansardekap

Een dak met aan twee zijden onder een stompe hoek geknikt of gebroken dakvlak

Massa

Zichtbaar volume van de bebouwing.

Negge

Ruimte tussen de voorkant van de gevel (metselwerk) en de voorkant van het kozijn. Kozijnen vallen bijna altijd binnen het muurwerk.

Nok

Snijlijn tussen twee dakvlakken. De hoogste lijn van het dak.

Nokhoogte

De maximale toegestane hoogte van de nok, of het hoogste punt van een gebouw of bouwerk, gemeten vanaf het maaiveld.

Ondergeschikt

Voert niet de boventoon.

Openbaar groen/ Openbare ruimte

Met het openbaar groen/ruimte wordt bedoeld hetgeen daaronder in het normale spraakgebruik wordt verstaan, zoals parken, plantsoenen en speelveldjes, die het gehele jaar (of een groot deel van het jaar) voor het publiek toegankelijk zijn. Een weiland, bos of water kan in dit verband niet worden aangemerkt als openbaar groen.

Overkapping

Een dak zonder muren, veelal bedoelt als carport of luifel boven een deur of raampartij. De overkapping staat los op de kavel of tegen een gebouw aan.

Open karakter

Transparant materiaal, zoals spijlen hekwerken, hekwerken voorzien van wapeningsnetten, al dan niet begroeid e.d.

Perceelsafscheiding

Een perceelsafscheiding is een bouwwerk bedoeld om het erf af te bakenen van een buurerf of van de openbare ruimte. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om tuinmuren, hekwerken en schuttingen. Een perceelsafscheiding kan ook op een natuurlijkere wijze vormgegeven worden door het gebruik van hagen of heggen.

Plint

Een duidelijk te onderscheiden horizontale lijn aan de onderzijde van een gebouw.

Poeren

Gemetselde "palen" waar de erfafscheiding, toegangspoorten of inlooppoorten aan zijn bevestigd.

Profiel

Omtrek van een gebouw of bouwdeel (bijvoorbeeld kozijn) of een doorsnede daarvan.

Profilering

Aangebrachte vorm en maatvoering van profiel.

Pui

Een samenstelling van ramen, glasopeningen, deuren en dichte panelen.

Rooilijn

Lijn die in het bestemmingsplan of bouwverordening aangeeft waarbinnen gebouwd mag worden.

Schilddak

Een schilddak is een variant op een zadeldak, waarbij de kopse kant van het dak schuin afgesneden wordt. Hierdoor ontstaat een dak met twee driehoekige schilden aan de korte kant en twee trapeziumvormige vlakken aan de langszijde.

Situering

Plaats van het bouwwerk in zijn omgeving.

Stucwerk

Een laag pleister die op een binnen- of buitenmuur is aangebracht.

Toegangspoort

Het bouwwerk, meestal deel uitmakende van de erfafscheiding van het voor- en/of zijerf, en veelal bestaande uit brede draaiende hekwerken, die zich door vormgeving, materialisering en maatvoering onderscheidt van de erfafscheidingsconstructie. Een toegangspoort is bedoeld om een in- of uitrit af te kunnen sluiten.

Uitbouw

Een toevoeging van één bouwlaag aan het gebouw, dat onderdeel uitmaakt van de bestaande ruimte binnen het gebouw. Er is geen sprake van een gescheiden ruimte die apart toegankelijk is, zoals bij een aanbouw.

Verdiepingsvloer

Vloer van een bouwlaag.

Voorgevelrooilijn

Denkbeeldige lijn die strak loopt langs de voorgevel van een bouwwerk tot aan de perceelsgrenzen.

Voorkant

Dit zijn de gevels van het gebouw die zeer zichtbaar zijn en/of aan de weg of aan een ander openbaar toegankelijk gebied gelegen zijn.

Wolfseind

Het afgeschuinde gedeelte van een schilddak (hierdoor ontstaat een wolfsdak).

Zadeldak

Dak met twee tegen elkaar geplaatste gelijkhellende dakvlakken.