Advies ruimtelijke procedure Meerstad

In november 2022 stelde de gemeenteraad van Groningen de ‘Agenda van de Toekomst Meerstad’ vast, inclusief het wensbeeld, als basis voor de verdere uitwerking van de fasering, programmering, financiën en planologie van het plangebied Meerstad. Daarmee liggen de principes voor deze gebiedsontwikkeling vast voor de looptijd tot 2050. Bewoners, ondernemers en belangenverenigingen hebben een grote bijdrage geleverd aan de totstandkoming van deze toekomstagenda. Ze verwachten dan ook dat Bureau Meerstad het wensbeeld spoedig vertaalt naar concrete plannen en dat ze ook in deze fase weer actief betrokken worden. De eerste stap die Bureau Meerstad in de uitwerking gaat zetten is het - via een openplanproces - vertalen van het wensbeeld naar concrete plannen voor de eerste tien jaren (2025-2034).

Op 1 januari 2024 treedt de Omgevingswet in werking. Dit betekent dat de ‘Agenda voor de Toekomst Meerstad’ haar beslag krijgt onder de werking van de nieuwe wet. De gemeente Groningen voert de wet uit. Het principe van de omgevingsvergunning blijft in stand. De wijze waarop deze wordt verleend ondergaat echter ingrijpende wijzigingen, onder invloed van nieuwe kerninstrumenten die hun plaats innemen in de zogenaamde beleidscyclus. De Agenda voor de Toekomst Meerstad + wensbeeld, in combinatie met de aanstaande invoering van de Omgevingswet, gaf de gemeente Groningen aanleiding om een analyse uit te voeren naar de meest gerede aanpak van de gebiedsontwikkeling die voor het plangebied Meerstad is voorzien. Het uitgebrachte advies relateert de beoogde ontwikkelingen in Meerstad aan de mogelijkheden die de Omgevingswet biedt en bevat een advies over de meest geschikte aanpak.

In de Transitiefase, de periode tussen 1 januari 2024 en 1 januari 2032, moeten gemeenten en ontwikkelaars hun gebiedsopgaven realiseren in een sterk veranderde juridisch-planologische setting. Zij kunnen gebruik maken van het wijzigingsbesluit Omgevingsplan via STOP/TPOD, van het wijzigingsbesluit TAM/IMRO  of van de BOPA. Van de eerstgenoemde optie is bekend dat deze, zeker in de beginfase, met de nodige mitsen en maren is omgeven. De tweede optie, TAM/IMRO, biedt een zekere oplossing voor die beperkingen en tenslotte is er de BOPA, de omgevingsvergunning die afwijking van het omgevingsplan faciliteert.

Voor Meerstad is het belangrijk om voortvarend tot de benodigde bouw- en gebruikstitels te komen. Het instrument BOPA biedt daarvoor de beste kansen, mede vanwege het feit dat het om een collegebevoegdheid gaat. Kan met BOPA echter bereikt worden wat nodig is? Is de BOPA voldoende breed inzetbaar om een grootschalig woningbouwproject als Meerstad mogelijk te maken?

Dat blijkt inderdaad het geval. BOPA is een lenig instrument dat niet alleen meerdere ‘knip’s’ in het gebiedsproces toe staat, maar ook via maatwerkvoorschriften en vergunningsvoorwaarden kan voorzien in specifieke bouw- en gebruiksdoelen en/of -beperkingen.