Zeven boeren die vrijwillig hun veestapel laten krimpen met 38% om de uitstoot van stikstof op de kwetsbare natuur te beperken. Op Schiermonnikoog is dat gelukt. Maar hoe leg je dit juridisch vast? BügelHajema onderzoekt hoe we het stikstofplafond juridisch borgen in het omgevingsplan van de gemeente.
Biodivers boeren op Schiermonnikoog. Zo heet de overeenkomst die de zeven melkveehouders, het ministerie van LNV, de provincie Fryslân en de natuurorganisaties ondertekenden in 2021. Daarmee kwamen ze overeen dat de veestapel in zou krimpen van 650 naar 430 koeien om zo de depositie van stikstof in het Natura 2000 gebied te verminderen. Deze krimp is al gerealiseerd. De boeren op het eiland hebben een eigen zuivelmerk opgericht, waarmee ze onder andere eigen eilander kaas produceren.
Het stikstofplafond vastleggen in het omgevingsplan is een belangrijke vervolgstap. want ook in de toekomst moet het model werkbaar blijven.
Een belangrijke vervolgstap is om dit stikstofplafond in een regeling vast te leggen die flexibiliteit biedt voor de boeren op het eiland. Want ook als de situatie op het eiland verandert, door bijvoorbeeld de overname van een boerenbedrijf, moet het model werkbaar zijn. De huidige activiteiten van de boeren, zowel agrarische activiteiten als nevenactiviteiten, zijn de basis voor de uit te werken regeling.
Schiermonnikoog als stikstofproeftuin
In 2024 werken we, in samenspraak met de boeren, de gemeente en de provincie een model uit waarmee we de huidige afspraken juridisch vastleggen. We onderzoeken samen met adviesbureau TAUW hoe we het stikstofplafond juridisch borgen in het omgevingsplan van de gemeente. De boeren op Schiermonnikoog en de natuur op het eiland hebben op die manier allebei een duurzame toekomst.
Het eiland Schiermonnikoog biedt een bijzondere kans om te onderzoeken hoe ver je kan komen met lokale afspraken en draagvlak in de reductie van stikstof en de effecten op kwetsbare natuur. Daarbij zijn het toekomstperspectief voor de boeren op het eiland én de bescherming van de kwetsbare eilander natuur de twee centrale uitgangspunten van waaruit de samenwerking plaats vindt.
