Skip to main content
  • Zonneveld Maatweg zet rijksmonument in het zonnetje

Zonneveld Maatweg zet rijksmonument in het zonnetje

Hoe kan een veld met zonnepanelen samen gaan met een Rijksmonument? Bij het Zonneveld aan de Maatweg in Amersfoort gebruikten we zonnepanelen om een deel van het inundatiegebied (gebied dat onder water werd gezet ter verdediging) van de Grebbelinie te verbeelden. Vanaf de Grebbedijk kijk je vanuit het zuiden op de zonnepanelen. De panelen vormen samen een watervlak. Waterrijke randen met riet- en moerasvegetatie versterken dit beeld en vormen tegelijkertijd ecologische verbindingszones. We maakten voor dit project het ontwerp, het landschappelijke inpassingsplan, inrichtingsplan natuur en begeleidden de ruimtelijke procedure.

  • Projectnaam:
    Ontwerp en aanleg Zonneveld in rijksmonument Grebbeline
  • Jaar /jaren van uitvoering:
    2019-2021
  • Locatie:
    Amersfoort
  • Opdrachtgever:
    Profin Sustainable Energy Solutions
  • Projectleider/contactpersoon:

De Grebbelinie duurzaam zichtbaar maken

De kunst en crux van de Hollandsche Verdedigingslinies, zoals de Grebbelinie, zijn dat ze niet goed zichtbaar zijn in het landschap. Een enkel fort of kazemat of een dijk in het landschap zijn de meest zichtbare elementen van deze belangrijke cultuurhistorische (Rijks)monumenten. De kracht van deze werken zat in de inundatie; de weides en akkers rondom deze werken konden expres gevuld worden met water, waardoor ze een barrière vormden voor indringers.

De voormalige innovatieve verdedigingslinies verloren hun functie. Maar het borgen van de kwaliteiten, de herkenbaarheid, en de belevingswaarde van de Grebbelinie verdienen daarom bijzondere aandacht.

Zonnevelden in cultureel erfgoed 

Moderne tijden brengen nieuwe uitdagingen. Eén van de huidige uitdagingen is de energietransitie. Daarvoor leggen we hernieuwbare energiebronnen aan, zoals zonnevelden. Dit zijn nieuwe elementen die we in een bestaand landschap plaatsen. Maar welke plekken zijn nou geschikt? Het goed analyseren van locaties en hun omgeving biedt kansen om zonnevelden op bijzondere locaties te realiseren, zonder dat dit afbreuk doet aan de bestaande kwaliteiten. Het kan zelfs gebruikt worden om ze te versterken!

Het terugbrengen van oude elementen of accentueren van voormalige functies is niet nieuw binnen de architectuur. Voor het zonnepark Maatweg in Amersfoort is dit ook toegepast. De onzichtbare maar ooit belangrijke inundatievelden liggen nu vrijwel vergeten in het landschap. Door gebruik van blauwe zonnepanelen in oost-west opstelling, relatief laag in het landschap, zien we een licht golvend volgelopen inundatieveld uitgebeeld. Hierdoor maken we de Grebbelinie zichtbaarder in het landschap én leveren de panelen een bijdrage van circa 10 MWp aan de Amersfoortse energieopgave.

Van tekentafel naar uitvoering

Het veld is niet alleen vanaf de openbare weg te zien. Bij het veld is een informatiebord geplaatst. Het park is niet achter hekken en hagen verstopt, aan de randen van het park liggen brede natuurvriendelijke oevers in combinatie met kruidenrijke groenstroken. Zo versterkt het plan de ecologische waarden van het gebied, en ontstaat een natuurlijke barrière om het park.

Elsbeth Luning

Meer weten? Neem contact op met Elsbeth Luning

Landschapsarchitect / stedenbouwkundig adviseur
0334656545