Integrale werkwijze levert Staphorst in recordtempo een stedenbouwkundig plan op

Gebiedsontwikkeling

Interview met wethouder Lucas Mulder (gemeente Staphorst) en Linda Leewering (ambtelijk projectleider).

Samen met de gemeente Staphorst ontwikkelde BügelHajema een woningbouwplan voor de kern Rouveen. In de eerste fase geeft de gemeente circa 80 bouwkavels uit voor nieuwe woningen. In een gesprek met de wethouder en de projectleider bespraken we de ontwikkeling van dit bijzondere plan. Over het plan zelf lees je hier meer.

Succesfactoren voor een bouwplan

Op de vraag waar de gemeente trots op is bij dit plan noemt dhr. Mulder als eerste de ongekend snelle tijd waarin het plan zich ontwikkelde tot een concreet bouwplan. De wethouder verdiende zijn sporen in de bouwwereld (hij was eerder projectdirecteur bij de BAM), maar dat het proces zo snel en voorspoedig werd doorlopen, dat heeft hij niet eerder meegemaakt. Hij roemt het projectteam van de gemeente; ondanks de geringe ervaring met dergelijke bouwplannen heeft het team dit plan heel succesvol én zeer snel afgerond.

De wethouder en de projectleider benoemen samen een aantal aspecten die hier aan hebben bijgedragen:

Een concrete planning en budgettering in een uitgewerkt projectplan;
De integrale werkwijze binnen de gemeente;
De samenwerking met externe partijen en adviseurs (zoals ’t Oversticht, het waterschap en BügelHajema);
Een intensieve participatie met de buurt;
De aanpak met werksessies: gezamenlijk schetsen, uitwerken en verder brengen van het plan.

Eigen identiteit van de gemeente Staphorst

De gemeente Staphorst is qua bevolkingsopbouw een bijzondere gemeente; veel jong volwassenen die graag in het dorp en de gemeente willen blijven wonen, en veel relatief grote gezinnen. Er is daardoor een grotere vraag naar grote woningen. Daarnaast willen bewoners van de gemeente Staphorst graag zelf bouwen. De zelfredzaamheid en saamhorigheid in de gemeente is groot. De wethouder zegt daar over:

“Zelf de handen uit mouwen steken, dat is iets wat onze mensen goed past. Waar kan je in Nederland nu nog van een gemeente bouwkavels kopen, zodat je zelf kan bouwen?”

Brede participatie

Het plan werd door de gemeente opgestart met een brede participatie. Zowel de wethouder als de projectleider gingen op werkbezoeken en schoven bij mensen aan de keukentafel aan om zorgen en wensen te bespreken. Deze, soms tijdrovende, aanpak zorgt voor wederzijds begrip, al was men het niet altijd met elkaar eens. Uiteindelijk betaalt zich dat uit in een breed gedragen plan en een vlotte procedure, aldus de wethouder. Dat bleek ook bij dit plan. Voor het woningbouwplan werd samenwerking gezocht met de woningbouwcorporatie en de makelaars in de gemeente. Deze partijen toonden grote betrokkenheid, en kwamen met concrete ideeën voor het ontwerp.

Van ieder project kan je leren

Van ieder project kan je leren! Ook een succesvol project zet weer aan het denken voor een volgende aanpak. Op de vraag wat hier het leermoment is geweest benoemt Linda Leewering de participatieaanpak. Terugkijkend zou ze ook dit onderdeel van het project een volgende keer aan de voorkant in het project verder uitwerken. De gemeente reageerde nu vaak ad hoc tijdens het proces. Dit werkte goed, maar maakte de grip op het proces en de budgettering minder voorspelbaar. Een uitgewerkt plan van aanpak voor participatie kan dit een volgende keer voorkomen.

Bestemmingsplan met sociale componenten

Na het uitgewerkte stedenbouwkundig plan (vastgesteld begin 2022) is meteen gestart met het bestemmingsplan. In dit ruimtelijk plan zitten voor de woningbouw veel sociale componenten; in de planvorming en toelichting is aandacht besteed aan gezondheid, sociale veiligheid en zorg. Dit is een logische stap voor de gemeente, die al in 2018 een omgevingsvisie maakte waarin het ruimtelijk domein en het sociale domein met elkaar verbonden werden. Daarmee liep de gemeente vooruit op de Omgevingswet. De gemeente werkt sindsdien met een Omgevingskamer die plannen afweegt. Niet alleen ruimtelijk maar ook vanuit welzijn en zorg voor elkaar. Deze koppeling tussen het sociale en ruimtelijke domein is ook zeer nadrukkelijk doorgevoerd in het werken op het gemeentehuis.

Integrale aanpak leidt tot een bijzonder doordacht woningbouwplan

Het resultaat is een woonwijk met een klimaatadaptief ontwerp en met grote aandacht voor de overgang en aansluiting bij de bestaande dorpskern. Door integraal te werken ontstond een plan waar ruimtelijke kwaliteit en sociale verbinding naadloos verweven zijn tot een integraal woningbouwplan. Deze aanpak is voor herhaling vatbaar, benadrukken beiden. Dat het de gemeente gelukt is om zo integraal te werken is iets waar beiden trots op zijn.