Beleef de omgevingswet: onze workshops

Hoe vertaal je de hoofdlijnen van je omgevingsvisie naar concrete actie? In de workshop 'Sturen of loslaten' leer je hoe je dit doet. De workshop helpt je bij het maken van bewuste keuzes en stelt jou de vraag; geef je sturing of laat je los?

Sturen of loslaten voert je terug naar jouw sturingsstijl. Wil je als overheid vooral sturen of laat je veel over aan de samenleving? Kies je voor zekerheid of voor flexibiliteit? Staat in jouw gemeente de oplossing of het doel centraal?

In de workshop onderscheiden we vier sturingsstijlen. De één is niet beter dan de ander. Maar het is goed mogelijk dat bij jouw gemeente, gebied, samenleving of doel wél een van de vier sturingsstijlen het beste past. Dat verkennen we in deze workshop.

Je kunt de workshop volgen met een projectteam, met bestuurders of met raadsleden.

We gebruiken voorbeelden die we vertalen naar regels die passen in het omgevingsplan. Of we zetten ze om naar acties die passen in een (omgevings)programma. Wil je aan de slag met een casus uit jouw eigen praktijk? Dan kan dat ook!

Duur: 30 tot 60 minuten

• Aantal deelnemers: 6 tot 12
• Kan ook digitaal
• Maatwerk is altijd mogelijk

Hoe gaat de structuur van het omgevingsplan eruit zien? Een eenvoudige vraag zonder eenvoudig antwoord. De keuze voor een omgevingsplanstructuur heeft gevolgen voor de manier waarop een gemeente er mee gaat werken. Iedere structuur heeft voor- en nadelen.

Ga aan de slag met collega's en maak keuzes over de structuur van jullie omgevingsplan. Dat doen we door je een concreet beeld te laten vormen hoe het omgevingsplan eruit gaat zien. Het is een spel waarin we de opbouw van het omgevingsplan visualiseren; de structuur wordt zichtbaar. En dat is heel verhelderend!

Leesbaar omgevingsplan

Waar komen regels uit bestemmingsplannen, bruidsschat en verordeningen terecht? En hoe zorg je ervoor dat het omgevingsplan leesbaar blijft voor de adviseur, de vergunningverlener en de burger? Met deze workshop oefenen we met verschillende structuren voor het omgevingsplan, met concrete voorbeeldregels. Door inzichten met elkaar te delen maken we kiezen makkelijker.

De workshop werd ontwikkeld door Tanja Casimir, zelf goed thuis in de structuren en mogelijkheden die het omgevingsplan ons straks biedt.

Deze workshop is geschikt om te doen met ambtenaren die (gaan) werken met het omgevingsplan. De workshop past goed in een training of presentatie over het omgevingsplan en de Omgevingswet. Ook interessant om te combineren met de workshop 'Rad van instrumenten'.  

• duur: 1,5 uur
• aantal deelnemers: 6 tot 12

Participatie kent vele gedaanten. Elke gemeente werkt aan participatie, maar de ideeën over het doel, de werkwijze en het proces lopen uiteen. Deze workshop gaat over verwachtingsmanagement bij participatie. Met elkaar bespreek je hoe participatie op een zinvolle manier is in te zetten.

Samen met de gespreksleider voer je bij deze workshop het gesprek over participatie aan de hand van dilemma’s en kwesties. Is het altijd zinvol om participatie in te zetten? Hoe voorkom je dat winnen belangrijker wordt dan meedoen? En is het zo dat je de zwijgende meerderheid nooit zal bereiken, hoeveel je ook inzet op participatie?

Open discussie

Deze workshop werd ontwikkeld door Jan Oosterkamp, die zelf met een kritische blik kijkt naar het nut en de noodzaak van participatie. Maar ook de positieve voorbeelden kent waarin met participatie grote stappen werden gezet. Bereid je daarom voor op een open discussie waarin ruimte is voor de meest uiteenlopende visies en meningen.

• duur: 45 minuten
• aantal deelnemers: 6 tot 12
• ook digitaal mogelijk 

Hoe zet je de omgevingsvisie, het omgevingsplan en het programma optimaal in? En, minstens zo belangrijk, op welke wijze horen deze instrumenten van de Omgevingswet bij elkaar en versterken ze elkaar?

Deze workshop laat zien welke acties, plannen en doelen het beste passen bij ieder instrument. Aan de hand van uitspraken bepalen de deelnemers wat de beste plek is in de cyclus van omgevingsvisie, omgevingsplan en programma. Waarom past deze uitspraak daar het best? In het tweede deel van het spel koppelen we daaraan welke partijen we dan moeten betrekken. Welke beslissingsbevoegdheid leg je bijvoorbeeld straks bij de raad?

De interactieve workshop ‘Rad van instrumenten’ zorgt ervoor dat de Omgevingswet voor jou geen kansspel is. Met collega’s ziet je hoe een geoliede werkpraktijk ontstaat als de instrumenten uit de Omgevingswet goed op elkaar zijn afgestemd. Combineer deze workshop met onze workshops 'Kiezen of delen' en 'Ladder van initiatieven', en je team is klaar voor de Omgevingswet. 

'Rad van instrumenten' is bijzonder geschikt voor mensen die nog niet veel weten van de Omgevingswet. Ook voor nieuwe raadsleden biedt het een mooi introductie op de nieuwe wet.

Ontwikkeld door specialist Omgevingswet Mischa Teensma. 

• duur: 30 minuten
• aantal deelnemers: 6 tot 30
• kan ook digitaal

Als gemeente heb je voldoende te kiezen onder de Omgevingswet, dat maken we duidelijk met deze workshop! Is straks het omgevingsplan of de omgevingsvisie leidend voor de afweging van een initiatief? En in welke gevallen heeft de Raad er iets over te zeggen?

Dit verdiepende spel over de Omgevingswet is ideaal als je werkt aan een omgevingsvisie of omgevingsplan. Het werd ontwikkeld door Mischa Teensma, specialist Omgevingswet.

Aan de hand van voorbeelden van initiatieven, de soort die in iedere gemeente voorkomen, bepalen de deelnemers wat het beste oplossing is, en wie uiteindelijk beslist over een plan. Deze voorbeelden geven meteen aanleiding om verder te praten over de achtergronden van de gemaakte keuzes. Zo praten we samen verder over activiteiten die straks vergunningsvrij zijn, maar waarvoor misschien wel een melding nodig is. En de keuze om vergunningsplichtige activiteiten binnen een omgevingsplan mogelijk te maken, of juist niet.

Met de workshop Ladder van initiatieven oefen je met collega’s, raadsleden en bestuurders om bewuste keuzes te maken. Het spel gaat gedetailleerd in op de inhoud en mogelijkheden die de Omgevingswet ons biedt. Zo bereid je je met elkaar goed voor op de nieuwe wijze van werken en besluitvorming die onder de Omgevingswet geldt.

Een avond met de gemeenteraad over de Omgevingswet? Bekijk dan ook onze workshop 'Krachtenveldspel', waar deze workshop een goede combinatie mee vormt.

• duur: 1 uur
• aantal deelnemers: 6 tot 30
• kan ook digitaal

Het krachtenveld-spel ontwikkelden we voor bestuurders, colleges en gemeenteraden. Ook zij moeten mee in transitie die de Omgevingswet teweeg brengt. In het krachtenveldspel dagen we hen uit om na te denken over hun eigen werkwijze. Centraal staat de vraag: Vanuit welke positie vul jij je bestuurlijke taken in? Sturend of controlerend; programma gestuurd (‘vanuit de eigen partij’) of pragmatisch (‘als er draagvlak is ben ik akkoord’)?

Bij het komen tot besluitvorming spelen natuurlijk veel factoren een rol. Voor het krachtenveldspel is dat teruggebracht tot twee essenties: de mate van sturing en de mate van participatie.

Dit spel zet aan tot denken en toont bovenal de kansen en mogelijkheden die de deelnemers straks in de Omgevingswet kunnen benutten.

Reactie raadsleden: ik heb me nog nooit zo bewust afgevraagd ‘hoe doe ik dit?’

Combineer deze workshop met 'Rad van instrumenten' en de 'Ladder van initiatieven'! 

• duur: 30 minuten
• aantal deelnemers: 10 tot 20
• voor deze workshop hebben we een grote ruimte nodig

Van ‘sectorale loketmachine' naar integrale ‘Ja mits’ conferentie. In deze workshop bieden we concrete handvatten en ideeën aan waarmee je meteen aan de slag kan. Daarin maken we met de deelnemers de verschuiving in werken met sectorale beleidscriteria naar integrale omgevingswaarden. Hoe doe je dat? Wat betekent dit voor de organisatie, werkwijze en bijvoorbeeld de rolverdeling tussen de gemeentelijke organisatie en de omgevingsdiensten?

Het Zwitserse zakmes, ontwikkeld door Jan Oosterkamp, is zeer geschikt om te spelen met concrete cases uit het veld. Deze werkvorm is daardoor goed inzetbaar bij een brede groep ambtenaren, die vaak nú al werken met het gedachtegoed van de Omgevingswet. Een workshop vol herkenning en concrete tips die je de volgende dag meteen kan gebruiken in de praktijk.

Vul een je middag over integraal werken, dan mag deze workshop niet ontbreken. Goed te combineren met 'De Koppelbaas' of juist met een technische workshop over de Omgevingswet 'Rad van instrumenten'. 

• duur: 45 minuten
• aantal deelnemers: ongeveer 10
• kan ook digitaal

Vele mensen gingen je al voor om uit onze succesvolle Escaperoom te ontsnappen... Met dit spel maken deelnemers spelenderwijs kennis met dé begrippen uit de Omgevingswet, bijvoorbeeld ‘initiatief in plaats van beleid’, ‘van controle naar vertrouwen’, en ‘van beperkt houdbare plannen naar een dynamische beleidscyclus’.

De Escaperoom zetten we in na een algemene introductie op de Omgevingswet. Deze introductie neemt de deelnemers op een aansprekende, en vooral beeldende, manier mee in het wezen van de Omgevingswet: niet de letter maar de geest.

De inleiding kunnen we ook op een interactieve wijze presenteren waarbij onderdelen voorzien worden van stellingen. Zo ontstaat er vanzelf een debat met de deelnemers.

De Escaperoom bouwen we op in een aparte, liefst tot de verbeelding sprekende ruimte, met de omvang van een stevige vergaderzaal. Met 10 tot maximaal 15 spelers per keer is iedere deelnemer na zijn ontsnapping een ervaring rijker.

Combineer deze workshop met enkele van onze andere workshops en je hebt een gevarieerde, leerzame dag over de Omgevingswet. 

• duur: 30 minuten
• aantal deelnemers: maximaal 15
• voor de Escaperoom hebben we een aparte ruimte nodig

Bij de koppelbaas leggen deelnemers verbindingen tussen verschillende gemeentelijke opgaven. Soms liggen ze voor de hand maar bij voorkeur niet. Lokale opgaven die nu al actueel zijn of waarvan we verwachten dat ze dat worden, koppelen we aan elkaar. Onder hoge druk ontstaan daarmee bijzondere combinaties en hebben zonnepanelen en vergrijzing opeens iets met elkaar te maken. Hoe koppel je, hoe weeg je af? Mag bijvoorbeeld het belang van het bestrijden van eenzaamheid leiden tot het accepteren van meer geluid op de gevel?

Resultaat van deze workshop is dat deelnemers komen tot nieuwe plannen en gekoppelde projecten, passend binnen de mogelijkheden die de Omgevingswet biedt. Ze denken creatief na over personen of partijen die daar een rol in kunnen spelen. En heb je dan de overheid nog nodig?

De koppelbaas begeleidt dit proces en nodigt je uit om buiten de gebaande paden te denken. Specialist Omgevingswet Mischa Teensma ontwikkelde deze workshop.

• duur: 45 minuten
• aantal deelnemers: maximaal 15
• kan ook digitaal

Is er ruimte over voor een ludiek intermezzo in het programma? Kies dan voor onze Omgevingswet-pub quiz!   

De Omgevingswet-quiz’ behandelt kennisvragen over de Omgevingswet, en is  in zijn vorm ideaal in combinatie met andere workshops van ons bureau. Deelnemers zullen vragen kunnen beantwoorden als ze eerder op de dag hebben opgelet! We delen de deelnemers op in kleine teams die onder tijdsdruk meerkeuzevragen beantwoorden over de Omgevingswet in brede zin. Elk team speelt op één smartphone.

Team-building, enige hilariteit en competitiedrang komen in de WOWWOW-pub quiz samen. En er blijken soms onontdekte Omgevingswet-specialisten in een team aanwezig te zijn! De quiz is daarmee van al onze workshops verreweg de meest ontspannende én intense. Een mooi intermezzo dat deelnemers niet snel vergeten. 

• duur: 30 minuten
• aantal deelnemers: maximaal 20
• voor de pub quiz hebben we een aparte ruimte nodig met goede wifi

De komst van de Omgevingswet zorgt voor veel veranderingen in onze manier van werken. Men zegt wel eens dat 80% van deze veranderingen te maken heeft met gedrag en slechts 20% met de wet. Aandacht voor een andere manier van samenwerken en communiceren is daarom essentieel.

In de workshop ‘houding en gedrag’ gaan professionals hiermee aan de slag. De workshop heeft tot doel om op een laagdrempelige en interactieve manier inzage te geven in het individuele gedrag en het effect daarvan op de omgeving. Hoe zet je je eigen gedrag effectief in? Hoe werk je prettig en effectief samen met verschillende partijen en individuen? Hoe kies je rollen en gedrag bewust?

De workshop is gebaseerd op de DISC-methodiek. Indien gewenst kunnen we voorafgaande aan de workshop een korte introductie geven op de methodiek. Deze workshop kan goed in combinatie met onze Escaperoom worden ingezet. Zo kan je de effectiviteit van het eigen gedrag meteen in de praktijk brengen bij het samenwerken in de Escaperoom!

• duur: 1 uur
• aantal deelnemers: maximaal 15